Ik, Jolanda Dieuwke Lichthart (Sneek, 1978), ben een noorderling die graag verhalen vertelt. In het dagelijks leven werkend als docent Engels en geschiedenis, is schrijven een van mijn passies. Bij het geven van kleinschalige schrijfworkshops combineer ik deze bezigheden. In mijn workshops laat ik mijn deelnemers vanuit zichzelf schrijven. Hoe mooi is het om te ervaren dat je zonder oordeel kunt (be)schrijven wat er op dat moment in jou leeft.

Zelf schreef ik onder andere jarenlang artikelen over alles dat met lezen, verhalen, boeken en schrijvers te maken heeft, voor het ter ziele gegane online boekenmagazine Ogma.nu. Daarna werd het tijd voor een boek. Een boek over mensen die verborgen zijn gebleven. In de minilezing die ik tijdens OARN geef vertel ik over dit boek-in-wording: Oer Beppes.

Oer Beppes is een onderzoek naar de verhalen van vroeger. Een zoektocht naar verbinding met de vrouwen uit het verleden. Uit een mysterie rondom mijn overgrootmoeder, beppe Mina, ontstond bij mij de wens om beter te begrijpen. Ik wilde niet alleen beppe Mina beter leren kennen, maar ook zoveel mogelijk vrouwen vóór haar. Dit was het startsein om zo ver mogelijk in het verleden te zoeken naar vrouwelijke voorouders, en proberen hun levens en hun leefwerelden zo goed mogelijk te reconstrueren. De allereerste beppe werd gevonden in Groningen, rond 1720. Van daaruit reis ik in het boek mee met haar, haar dochters en haar kleindochters, van Groningen, via Drenthe naar Friesland. Van de achttiende eeuw, via de negentiende en twintigste, steeds dichterbij, om straks, als het boek helemaal af is, uiteindelijk in het heden uit te komen.

De verhalen over de beppes, de (over)grootmoeders, vormen het verhaal van het noorden. Het gezamenlijk verleden, bekeken door de ogen van de mensen die vaak onderbelicht blijven. De vrouwen. Vrouwen uit de arbeidersklasse bovendien. Wie waren zij? Wat is er van hen nog te achterhalen? Welke vragen kunnen ze nog beantwoorden? Wat kunnen we van toen leren om onszelf nu en in de toekomst beter te begrijpen?

Behalve schrijver en docent ben ik ook moeder en partner. Met mijn man, beeldend kunstenaar Derek Scholte, deel ik een liefde voor het verhalen. Waar Derek zijn verhalen visueel vertelt, in de assemblage objecten die hij maakt, doet ik dat in woorden. Ieder leggen we op onze eigenwijze de verbinding tussen vroeger, nu en een (denkbeeldige) toekomst.